Shatavari to roślina uznawana za dar stworzony przez Naturę specjalnie dla kobiet. Pierwsze wzmianki o jej zastosowaniu pojawiają się w tekstach ajurwedyjskich pochodzących sprzed naszej ery. Do dziś zajmuje ważne miejsce w ajurwedzie, gdzie przypisuje się jej działanie wzmacniające i tonizujące organizm.
Czym jest Shatavari?
Co to jest shatavari (asparagus racemosus)?
Shatavari (łac. Asparagus racemosus) to gatunek szparagu, który rośnie głównie na terenie Indii, Himalajów i Sri Lanki.
Indyjska nazwa bywa tłumaczona jako “mająca sto korzeni” lub “remedium na sto dolegliwości”, a w przekazach ludowych także metaforycznie jako “ta, która ma stu mężów”. Zawdzięcza ten przydomek swoim wyjątkowym właściwościom wspierającym kobiece zdrowie i płodność.
Przez swój regulujący wpływ na hormony żeńskie, ma działanie wspierające układ rozrodczy, ale również pozytywnie wpływa na libido i ogólną witalność. Według legendy, kobieta spożywająca shatavari miała zyskiwać siłę wystarczającą, aby sprostać potrzebom stu mężów.
Owiane legendą jest również pochodzenie tej rośliny. Jedna z ludowych opowieści mówi, że na ziemię miał sprowadzić ją legendarny ptak Garuda – król przestworzy o niemal boskiej sile, obdarzony nieśmiertelnością. Wierzono także, że shatavari była składnikiem napoju bogów – Somy – który w mitologii hinduskiej miał zapewniać nieśmiertelność i wyższą świadomość pozwalającą zrozumieć naturę wszechświata.
Główne składniki aktywne
Wyjątkowe właściwości roślina zawdzięcza przede wszystkim takim składnikom jak:
- fitoekdysteroidy – istotne związki obecne w korzeniu, które mają właściwości adaptogenne i wpływają na odporność organizmu na stres;
- charakterystyczne saponiny steroidowe, określane jako „szatawaryny”, będące jedynymi z najlepiej poznanych związków;
- alkaloidy, śluzy roślinne, oligosacharydy i izoflawony, które nadają roślinie właściwości nawilżające i ochronne,
- sterole takie jak β-sitosterol;
- flawonoidy, m.in. rutyna i kwercetyna.
Korzeń zawiera również liczne pierwiastki śladowe, takie jak miedź, cynk, wapń, potas, magnez czy selen, a także pewne ilości witamin A i C oraz naturalnych kwasów tłuszczowych.
Co mówią badania na temat stosowania shatavari?
Shatavari od wielu lat jest przedmiotem zainteresowania naukowców z całego świata. Pojawia się coraz więcej badań, które opisują dobroczynne właściwości tej rośliny oraz jej działanie na organizmy ludzi i zwierząt. Dzięki temu dziś lepiej rozumiemy, co nasi przodkowie odczuwali jedynie na poziomie empirycznym. Badania nad shatavari wciąż trwają i są systematycznie rozwijane. Wszystko po to, aby jak najlepiej poznać możliwości wykorzystania tej rośliny we wspieraniu organizmu, który mierzy się z różnego rodzaju dolegliwościami – zwłaszcza w obszarach związanych z funkcjonowaniem układu hormonalnego, odpornościowego czy pokarmowego.
Shatavari – jakie ma działanie i właściwości?
Wspomaganie układu pokarmowego
Współczesna nauka potwierdza tradycyjne zastosowania shatavari, w tym wszechstronne wsparcie dla układu pokarmowego.
W badaniach na zwierzętach, m.in. szczurach, wykazano, że terapia tym ziołem wpływa korzystnie na procesy trawienne. Po zastosowaniu doustnego ekstraktu wykazano jej normalizujący efekt bez względu na charakter zaburzeń. Inne badania wykazały, że pomaga w łagodzeniu objawów wrzodów przewodu pokarmowego oraz ogranicza ich powstawanie.
Shatavari można jednak stosować również profilaktycznie. Ekstrakt z tej rośliny usprawnia procesy trawienne u osób zdrowych, m. in. regulując perystaltykę jelit. Oprócz tego łagodzi takie dolegliwości jak zgaga, biegunka, niestrawności, czy zespół jelita drażliwego oraz stany zapalne układu pokarmowego.
Substancje aktywne zawarte w shatavari wspierają naturalną regulację procesów fizjologicznych i przyczyniają się do utrzymania równowagi organizmu, co można postrzegać jako holistyczne wsparcie układu pokarmowego… i nie tylko.
Wpływ na odporność, działanie przeciwzapalne
Roślina wykazuje również właściwości, które wspierają funkcjonowanie układu odpornościowego – ekstrakty z shatavari mogą wpływać na aktywność niektórych elementów układu odpornościowego, w tym produkcję przeciwciał.
Działanie antyoksydacyjne jest kolejnym istotnym aspektem dla wzmocnienia ogólnej odporności organizmu. Shatavari jest bogata w związku o działaniu przeciwutleniającym. Nadmiar wolnych rodników, który powoduje tzw. stres oksydacyjny, może być wynikiem różnych czynników, takich jak stres psychiczny, przemęczenie fizyczne czy niedobór snu – zjawisk powszechnych we współczesnym stylu życia.
Do głównych antyoksydantów zawartych w shatavari należą m.in. racemofuran, asparagina A oraz racemozol. Ich obecność, redukując stres oksydacyjny, pozytywnie wpływa na naturalne mechanizmy obronne organizmu.
Shatavari to wszechstronny środek. Niektóre badania wskazują, że w przypadku infekcji układu oddechowego, wykazuje działanie przeciwkaszlowe.
Wsparcie kobiecych funkcji seksualnych i wszechstronna roślina dla kobiet
Atrybutem wyróżniającym shatavari na tle innych roślin znanych z medycyny tradycyjnej, jest jej działanie w obszarze seksualnym. W Indiach roślina ta stosowana jest jako naturalny afrodyzjak, dedykowany specjalnie dla kobiet.
Ponadto shatavari stosuje się jako naturalny środek tonizujący dla kobiet. Przypisuje się jej korzystny wpływ na funkcjonowanie hormonów żeńskich, m.in. wspomaganie płodności, wpływ na libido czy łagodzenie stanów zapalnych narządów płciowych.
Niektóre badania wskazują, że roślina może wspierać funkcjonowanie macicy poprzez łagodzenie skurczów mięśni gładkich, co jest szczególnie docenianie przez kobiety doświadczające bolesnych menstruacji.
Regulacyjne działanie shatavari na układ rozrodczy ma charakter wyjątkowo holistyczny – wspomaga nie tylko funkcje poszczególnych organów, ale również może łagodzić towarzyszące menstruacji dolegliwości, takie jak stres, drażliwość czy wahania nastroju.
Dla kobiet karmiących i po ciąży
Zioło shatavari idealnie sprawdza się w tym intensywnym okresie życia kobiety.
👉O jego pozytywnym wpływie na laktację można przeczytać więcej [TUTAJ].
Naturalnym zjawiskiem po porodzie jest gwałtowny spadek estrogenów, które przez cały okres ciąży utrzymywały się na wysokim poziomie. To właśnie ten fizjologiczny spadek odpowiada za intensywne wypadanie włosów, którego doświadcza wiele kobiet. Shatavari zawiera fitoestrogeny, dzięki czemu może pomagać w ograniczeniu wypadania włosów po porodzie.
Shatavari a menopauza – wsparcie układu hormonalnego w okresie przekwitania
Czy ta roślina jest przeznaczona jedynie dla kobiet, które miesiączkują albo starają się o potomstwo? Zdecydowanie nie. Shatavari sprawdzi się również w okresie menopauzy, kiedy zachodzą liczne zmiany hormonalne.
Dzięki zawartości naturalnych fitoestrogenów i właściwościom regulującym, suplementacja tą rośliną będzie wspierać równowagę hormonalną. Przypisuje się jej łagodzenie niektórych dolegliwości menopauzalnych, takich jak uderzenia gorąca, kołatanie serca czy zaburzenia nastroju.
Pozytywny wpływ na poziom stresu i nastrój
Stres jest istotnym czynnikiem w funkcjonowaniu wszystkich układów organizmu. W krytycznych sytuacjach, które mogą zagrażać naszemu życiu, jego zadaniem jest mobilizacja sił obronnych. Jednak w codziennym życiu większość czynników stresowych nie zagraża bezpośrednio naszemu bezpieczeństwu, a organizm może reagować na nie w sposób nieproporcjonalny do ich znaczenia. Shatavari, tak jak inne adaptogeny, ma wpływ na poziom kortyzolu – hormonu stresu – oraz wykazuje właściwości przeciwzapalne.
W medycynie ajurwedyjskiej shatavari jest wykorzystywana także w celu łagodzenia stanów przygnębienia i wahań nastroju.
Inne właściwości
Shatavari wykazuje nie tylko pozytywny wpływ na układ płciowy, ale wspiera funkcjonowanie całego organizmu. Dzięki temu uważa się, że korzyści ze stosowania shatavari mogą być szerokie. Zaobserwowano m.in. jej regulujący wpływ na wydzielanie insuliny oraz zmniejszanie ryzyka powstawania kamieni nerkowych.
Wyciąg z korzenia Shatavari – stosowanie. Kiedy efekty?
Podobnie jak w przypadku innych adaptogenów, w składzie shatavari znajdują się nie tylko fitoekdysteroidy, ale również szereg innych związków, które wspólnie współdziałają. Wybierając preparat, warto zwrócić uwagę na ekstrakty wodno-alkoholowe, ponieważ pozwalają one na wydobycie składników, które nie rozpuszczają się w samej wodzie czy oleju.
Kiedy mogą pojawić się efekty? U osób wrażliwych na działanie ziół oraz innych substancji, prawdopodobnie stosunkowo szybko, nawet po pierwszych dniach stosowania. Natomiast u innych, mniej wrażliwych osób, nieco później. W początkowym okresie stosowania warto uważnie obserwować reakcje organizmu. Bardzo istotne jest także regularne stosowanie preparatu.
Dla kogo shatavari?
W medycynie ajurwedyjskiej shatavari jest klasycznym ziołem kobiecym. Oznacza to, że jej prozdrowotne właściwości są najkorzystniejsze i najlepiej przystosowane do wspierania żeńskiego układu hormonalnego i płciowego.
Shatavari polecana jest kobietom, które doświadczają dolegliwości związanych z funkcjonowaniem układu rozrodczego i hormonalnego, takich jak problemy z płodnością, obniżone libido czy zaburzenia endokrynologiczne. Roślina ta jest również ceniona w kontekście profilaktycznym ze względu na wsparcie zdrowia kobiet. Dodatkowo wykazuje właściwości wspomagające naturalną odporność organizmu.
Shatavari powinny zatem zażywać nie tylko kobiety zmagające się ze specyficznymi schorzeniami – jej zastosowanie jest równie korzystne dla osób zdrowych, chcących np. złagodzić nieprzyjemne dolegliwości związane z miesiączkowaniem czy menopauzą lub też w naturalny sposób wesprzeć organizm w trakcie laktacji, napięcia emocjonalnego czy wysiłku fizycznego.
Czy shatavari wykazuje skutki uboczne? Przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do stosowania shatavari jest alergia na szparagi. Preparatów z tą rośliną nie powinny stosować także kobiety w ciąży.
Aby uniknąć przyjęcia zbyt dużej porcji, zawsze należy stosować preparat zgodnie z zaleceniami. Należy jednak pamiętać, że każdy organizm ma inną wrażliwość na rośliny adaptogenne.
Źródła
[1]Regh NN, Nazareth HM, Isaac A, Karandikar SM, Dahanukar SA., Immunotherapeutic modulation of intraperitoneal adhesions by Asparagus racemosus. J Postgrad Med. 1989; 35: 199–203.
[2] Kishore P, Pandey PN, Pandey SN, Dash S., Treatment of duodenal ulcer with Asparagus racemosus Linn. J Res Indian Med Yog Homeo. 1980;15: 409–415
[3] Singh KP, Singh RH. Clinical trial on Satavari (Asparagus racemosus Willd.) in duodenal ulcer disease. J Res Ay Sid. 1986;7:91–100.
[4] Bhatnagar M, Sisodia SS., Antisecretory and antiulcer activity of Asparagus racemosus Willd. Against indomethacin plus phyloric ligation-induced gastric ulcer in rats. J Herb Pharmacother. 2006;6(1):13–20.
[5] Sairam K, Priyambada S, Aryya NC, Goel RK., Gastroduodenal ulcer protective activity of Asparagus racemosus: an experimental, biochemical and histological study. J Ethnopharmacol. 2003; 86(1): 1–10.
[6] Dahanukar S, Thatte U, Pai N, Mose PB, Karandikar SM. Protective effect of Asparagus racemosus against induced abdominal sepsis. Indian Drugs. 1986; 24: 125–128.
[7] Dalvi SS, Nadkarni PM, Gupta KC. Effect of Asparagus racemosus (Shatavari) on gastric emptying time in normal healthy volunteers. J Postgrad Med. 1990;36:91–94.
[8] Thatte U, Chhabria S, Karandikar SM, Dahanukar S. Immunotherapeutic modification of E. coli induced abdominal sepsis and mortality in mice by Indian medicinal plants. Indian Drugs. 1987; 25: 95–97
[9] Wiboonpun N., Phuwapraisirisan P., Tippyang S., Identification of antioxidant compound from Asparagus racemosus, Phytother Res. 2004 Sep; 18(9): 771-3
[10] Mandal SC, Kumar CKA, Mohana LS, Sinha S, Murugesan T, Saha BP, et al. et al. Antitussive effect of Asparagus racemosus root against sulfur dioxide-induced cough in mice. Fitoterapia. 2000; 71(6): 686.
[11] Jetmalani MH, Sabins PB, Gaitonde BB., A study on the pharmacology of various extracts of Shatavari-Asparagus racemosus (Willd), J Res Indian Med. 1967; 2: 1–10.
[12] Kanwar AS, Bhutani KK. Effects of Chlorophytum arundinaceum, Asparagus adscendens and Asparagus racemosus on pro-inflammatory cytokine and corticosterone levels produced by stress. Phytother Res. 2010; 24(10): 1562–1566
[13] Gireesh K. Singh, Debapriya Garabadu, A. V. Muruganandam, Vinod K. Joshi, Sairam Krishnamurthy, Antidepressant activity of Asparagus racemosus in rodent models, Pharmacology Biochemistry and Behavior, tom 91, wyd. 3, Styczeń 2009, str. 283-290.
[14] Hannan JM, Marenah L, Ali L, Rokeya B, Flatt PR, Abdel-Wahab YH., Insulin secretory actions of extracts of Asparagus racemosus root in perfused pancreas, isolated islets and clonal pancreatic beta-cells. J Endocrinol. 2007; 192(1): 159–168
[15] Agrawal A, Sharma M, Rai SK, Singh B, Tiwari M, Chandra R., The effect of the aqueous extract of the roots of Asparagus racemosus on hepatocarcinogenesis initiated by diethyl nitrosamine. Phytother Res. 2008; 22(9): 1175–1182.
[16] Narumalla J, Somashekara S, Chikkannasetty, Damodaram G, Golla D., Study of antiurolithiatic activity of Asparagus racemosus on albino rats. Indian J Pharmacol. 2012; 44(5): 576–579.
Informacje zawarte na blogu nie powinny być wykorzystywane lub traktowane jako porada medyczna.
